واردات مواد اولیه فولادی به ایالات متحده در ماه آوریل 14٫56 درصد کاهش یافت که دلیل آن کاهش واردات آهن احیای مستقیم (DRI) بود.
واردات مواد اولیه در ماه آوریل 901،825 تن در مقایسه با 1٫06 میلیون تن در مارس و 851،028 تن در ماه فوریه بوده است. واردات قراضه آهن با کاهش 9٫92٪ نسبت به مارس به 304،483 تن در ماه آوریل و با افزایش 10٫76٪ نسبت به مارس به 305،193 تن در ماه فوریه رسید. واردات قراضه آهنی از بزرگترین تامین کننده کانادا در ایالات متحده با 28٫59٪ کاهش به 153،722 تن رسید. واردات آهن خام با افزایش 2٫91 درصدی نسبت به ماه قبل ، از 462،727 تن در مارس به 476198 تن رسید. بازار شیکاگو در ماه مارس ، برای رزرو تناژ وارداتی آوریل ، 70 دلار در هر بشکه را هدف گذاری کرد. واردات DRI با بیش از 50 درصد کاهش به 121144 تن در ماه آوریل از 254،798 تن در مارس رسید.
واردات DRI به عنوان یکی از مواد اولیه ایالات متحده در ماه مارس 124٫75٪ افزایش یافت. شرایط نامساعد آب و هوایی در ماه فوریه در ایالات متحده همچنان بر قیمت قراضه در ماه مارس تأثیر می گذارد. با این وجود ، کل واردات مواد اولیه آمریکا برای چهار ماه اول 2021 با 13٫23٪ افزایش به 3٫57 میلیون تن از 3٫15 میلیون تن در دوره مربوط به سال 2020 رسیده است. واردات آهن قراضه با 30٫58٪ افزایش به 1٫21 میلیون تن از 927٫394 تن در ژانویه – آوریل 2020 رسیده است. واردات آهن خام آمریکا با کاهش 2٫52 درصدی روبرو شده است. ارزیابی Fastmarkets برای آهن خام اوکراین در مارس با قیمت 570-600 دلار به ازای هر تن اعلام شد ، در حالی که در ابتدای همان ماه 550-580 دلار به ازای هر تن بود. این قیمت آخرین بار در روز دوشنبه 7 ژوئن 685-710 دلار به ازای هر تن ارزیابی شد.
منبع: متال بولتن
این مطلب بدون برچسب می باشد.
به گزارش صنعت کار، به گزارش خبرنگار صنعت کار، کاهش افت فشار و تولید در پارس جنوبی می تواند زنگ خطری برای صنایع انرژی بر ازجمله فولاد باشد. بدون شک کاهش این ذخایر می تواند بر گران شدن حاملان انرژی یا به نوعی به واقعی شدن قیمت انرژی کمک کند اتفاقی که قیمت تمام شده محصولی همچون فولاد را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
این در حالی است که توسعه صنعت فولاد با وجود ذخایر سنگ آهن و همچنین دسترسی به گاز ارزان در دستور کار قرار گرفته است.
سید رضا شهرستانی در گفت و گو با صنعت کار با اشاره به این موضوع، بیان کرد: ذخایر گازی به مرور زمان با کاهش فشار همراه می شوند و باید سرمایه گذاری جدید برای افزایش فشار مجدد صورت گیرد. متاسفانه در سالهای اخیر این سرمایه گذاری که فناوری آن در دست تعداد شرکتهای محدود از جمله توتال است، به دلیل تحریم ها صورت نگرفت. درواقع با آمدن ترامپ و خروج آمریکا از برجام توتال هم این کار را شروع نکرد.
وی تصریح کرد: در حال حاضر باید حدود 50 میلیارد دلار سرمایه گذاری انجام شود تا بتوانیم همین حجم از گاز استخراجی را حفظ کرده و تولید داشته باشیم. از سویی دیگر این پروژه نیازمند بازه زمانی 3 ساله است. حال با کاهش فشار گاز در پارس جنوبی، در مصرف گاز و تولید برق در نیروگاهها مواجه می شویم. این اتفاق باعث قطعی برق شده که به تولید آسیب جدی وارد می کند.
شهرستانی با اشاره تاثیر قطع برق در واحدهای فولادسازی، بیان کرد: جالب است به برخی واحدهای فولادی ابلاغ شده در بین ساعات 12 ظهر تا 9 شب مصرف برق را به میزان 60 درصد کاهش دهند. درحالیکه چنین کاری شدنی نبوده و به معنای تعطیلی خط تولید خواهد بود.
این عضو هیات مدیره انجمن فولاد اظهار کرد: مشکل پیش آمده در پارس جنوبی، تمام صنایع کشور را با مشکل همراه می کند. درواقع اگر با شرایط فعلی پیش رویم کل کشور با مشکل جدی مواجه خواهند شد.
شهرستانی درباره واقعی شدن قیمت انرژی در واحدهای فولادی، اظهار کرد: اینکه گفته می شود فولادی ها یارانه مناسب انرژی دریافت می کنند نظر اشتباهی است، زیرا زمانی می توان گفت یارانه خوب دریافت می شود که در شرایط استاندارد قرار داشته باشیم، نه آنکه در شرایط تحریمی با بهره بانکی بالا و ... بگوییم فولادی ها یارانه دریافت می کنند. درواقع شرایط ما نسبت به دنیا استثنا است.
به گزارش صنعت کار، صنعت فولاد باید در شرایط بحرانی انرژی برای افزایش توان رقابتی خود به سراغ توسعه تکنولوژی برای کاهش مصرف انرژی برود. این اتفاق علاوه بر کاهش تاثیر این بحران می تواند به کاهش قیمت تمام شده نیز کمک کند.
کتایون ملکی
انتهای پیام/
کاهش تقاضا برای محصولات فولادی آسیا نوسانات قیمتی محصولات را در پی داشت.
“ قیمت فولاد وارداتی در بازارهای مهم آسیای جنوب شرقی و ویتنام به دلیل کاهش قیمت قراضه داخلی و کاهش تقاضا تا جمعه 11 ژوئن کاهش یافت.”
“تقاضا برای کویل نورد گرم در بازار اصلی واردات ویتنام در میان شیوع مجدد کرونا هنوز کم است.”
“به دنبال خریدهای جدید در بازار، قیمت قراضه خرد شده فولادی وارد شده به هند و پاکستان افزایش یافت.”
قیمت داخلی محصولات فولادی در هفته گذشته با نوساناتی همراه بود که در جدول زیر آمده است.
تغییر قیمت وارداتی محصولات فولادی به شرح زیر است.
قیمت محصولات فولادی آسیا در جداول به ازای هر تن محاسبه شده است.
منبع: متال بولتن
این مطلب بدون برچسب می باشد.
نماینده مردم فسا در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه میزان مصرف داخلی فولاد افزایشی نداشته که گرانی میلگرد را ناشی از آن بدانیم، افزود: از آنجا که دولت در ماه های پایانی عمر خود به سر می برد، ممکن است برخی از مسئولان انگیزه لازم برای ساماندهی بازار را نداشته باشند و گرانی سایر کالاها در ماه های اخیر نیز موید این نکته است.
سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس اضافه کرد: در حال حاضر میزان تولید فولاد 2 برابر تقاضا و نیاز واقعی کشور بوده و نوسانات قیمتی کنونی بازار ناشی از عدم عرضه تمامی محصولات زنجیره فولاد در بورس کالا است .
این نماینده مردم در مجلس یازدهم با بیان اینکه نبود نظارت بر بازار، فعالیت سوداگران و عدم عرضه تمامی محصولات فولادی در بورس موجب آشفتگی بازار و گرانی میلگرد و محصولات فولادی شده است، ادامه داد: طرح توسعه و تولید پایدار فولاد که در کمیسیون صنایع و معادن تصویب شده موجب عرضه تمام زنجیره فولاد در بورس می شود./
پایان پیام
ناصر تقی زاده افزود: پهنه های معدنی زیادی در کشور واگذار شده، بدون این که بر روی این پهنه ها عملیات خاصی صورت گیرد. مجوزهای اکتشاف و پروانه های بهره برداری متعددی در کشور، در حال خاک خوردن است و این امر به محبوس شدن معادن منجر شده است.
وی گفت: صرف داشتن یک کاغذ برای اکتشاف یا بهره برداری از معدن، حقی برای کسی ایجاد نمی کند و دارنده باید تخصص و سرمایه مورد نیاز در بخش معدن را داشته باشد.
مدیرعامل شرکت معدنی و صنعتی چادرملو ادامه داد: برای ایجاد تحول بزرگ در بخش معدن، باید بروکراسی اداری موجود رفع شود تا مجوزهای اکتشاف و پروانه های بهره برداری در اختیار شرکت هایی قرار گیرد که در این زمینه از تخصص و سرمایه لازم برخودارند. لذا اگر با حل مشکل بروکراسی اداری، معادن محبوس به سرعت به شرکت های کارآمد واگذار شود، پتانسیل های بخش معدن زودتر بالفعل خواهد شد.
لینک کوتاه خبر:
https://www.madannews.com/Fa/News/615439/
آمار منتشرشده توسط انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران برای دوره 2 ماهه نخست سال جاری نشان می دهد که در مقایسه با دوره مشابه سال قبل، رشد تولید میلگرد 18 درصد و رشد تولید بیلت و بلوم 17 درصد بوده است.
وضعیت تولید فولاد میانی
طبق آمارهای انجمن فولاد، تولید فولاد میانی کشور در دوره 2 ماهه نخست سال 1400، با رشد 16 درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته به 5 میلیون و 605 هزار تن رسیده است که از این میان، سهم بیلت و بلوم، 3 میلیون و 341 هزار تن و سهم اسلب، 2 میلیون و 264 هزار تن بوده است.
تولید بیلت و بلوم در 2 ماهه نخست امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته، رشد 17 درصدی و تولید اسلب، رشد 13 درصدی را تجربه کرده است.
وضعیت تولید محصولات فولادی در 2 ماهه نخست سال جاری
در 2 ماهه نخست سال جاری، در مجموع تولید محصولات فولادی نسبت به دوره مشابه سال گذشته، رشد 10 درصدی داشته است. مجموع تولید محصولات فولادی در 2 ماهه نخست امسال، 3 میلیون و 576 هزار تن بوده است.
در 2 ماهه نخست سال 1400، 1 میلیون و 940 هزار تن محصولات طویل و 1 میلیون و 636 هزار تن محصولات تخت در کشور تولید شده است. رشد تولید محصولات طویل 16 درصد و رشد تولید محصولات تخت 2 درصد بوده است.
میزان تولید ورق گرم کشور در 2 ماهه نخست سال جاری، 1 میلیون و 605 هزار تن بوده که رشد 2 درصدی را نسبت به مدت مشابه سال قبل نشان می دهد. تولید ورق سرد در 2 ماهه نخست امسال تغییر چندانی را تجربه نکرده است. تولید ورق های پوششدار که در ابتدای سال گذشته به دلیل شرایط خاص کرونا شدیداً کاهش یافته بود، در 2 ماهه نخست امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل 26 درصد افزایش یافته و به 265 هزار تن رسیده است.
وضعیت تولید آهن اسفنجی
طبق گزارش آماری انجمن فولاد، تولیدکنندگان آهن اسفنجی در 2 ماهه نخست سال جاری موفق به تولید حدود 5.6 میلیون تن از این محصول شده اند که نسبت به مدت مشابه سال 99، 1 درصد افزایش داشته است. به نظر می رسد با توجه به نرخ رشد فولادسازی در کشور، سرمایه گذاری های جدید در تولید آهن اسفنجی همچنان ضرورت دارد.
در جدول زیر جزئیات آمار تولید فولاد کشور در دوره 2 ماهه نخست امسال و مقایسه آن به دوره مشابه سال قبل را ببینید:
او با اشاره به اینکه پتانسیل صادرات صنعت فولاد در کشور موجود است، بیان کرد: چشم انداز صادرات فولاد بسیار عالی است و باید به تدریج به سمت صادرات سایر محصولات با ارزش افزوده بیشتر برویم. فولاد ما در جهان قابل رقابت است و به راحتی می توانیم بازار هدف داشته باشیم.
شکرریز افزود: متاسفانه مشکل آزادسازی صادرات فولاد نیست، بلکه به دلیل قوانین صادراتی با مشکل مواجه هستیم.
او با اشاره به این که سیاست های صادراتی نوسان دارد، بیان کرد: تصمیم گیری های آنی در بخش صادرات مشکلات عدیده ای را به وجود می آورد پس بنابراین مشکل آزادسازی صادرات فولاد نیست.
شکرریز با تاکید بر توانایی صادرات فولاد ایران اظهار داشت: ما میتوانیم تا 50 درصد محصولاتمان را بر اساس نیاز کشورهای همسایه صادر کنیم و تولیدات صادراتی بر اساس نیاز سنجی بازار هدف باشد.
به گفته او متعادل کردن بازار صادراتی در بخش فولاد بسیار در تقویت این بخش موثر است ما میتوانیم محصول را تا پیش از فرآوری صادر کنیم و بازار را از دست ندهیم.
معاون وزیر صنایع در دهه 60 در ادامه با تاکید بر اجرای طرح جامعه فولاد گفت: معتقدم باید طرح جامع فولاد را دنبال کنیم و نقص های تولید را برطرف کنیم در حوزه تولید سنگ آهن باید اکتشافات را توسعه داده و برای کارخانجاتی که در مرکز مرز آبی قرار دارند از واردات سنگ آهن استفاده کنیم.
شکریز در پایان درباره احداث کارخانه های جدید در صنعت فولاد گفت: احداث کارخانه فولاد در حال حاضر منطقی نیست مگر آن که هماهنگ با طرح جامع فولاد باشد.
به گزارش روز دوشنبه سایت خبری- تحلیلی معدن24، این آمار مشتمل بر 240.1 هزار تنی محصولات یاد شده است که از نظر تناژ نیز رشد 41 درصدی نشان می دهد.
بیتشرین میزان واردات در نخستین ماه امسال مربوط به زنجیره فولاد و محصولات فولادی مرتبط با حدود 77.6 میلیون دلار بود.
پس از آن، سایر معدن و صنایع معدنی با 36 میلیون دلار در رتبه دوم، فرومنگنز با 29.8 میلیون دلار در رتبه سوم، انواع محصولات سفال، آجر، سرامیک و کاشی با 19.59 میلیون دلار در رتبه چهارم و زنجیره تیتان با 15.66 میلیون دلار در رتبه پنجم از نظر ارزش واردات قرار گرفتند.
برپایه این گزارش، ارزش واردات سایر محصولات حوزه معدن و صنایع معدنی در اولین ماه سال 1400 به شرح زیر است:
6- پودر آلومینا 15.61 میلیون دلار
7- زغال سنگ و کک 15.1 میلیون دلار
8- زنجیره آلومینیوم و محصولات 12.37 میلیون دلار
9- انواع فرو 6.7 میلیون دلار
10-سنگ منگنز 4 میلیون دلار
11-نیکل و محصولات 3.38 میلیون دلار
12-فروسیلیکو منگنز 2.87 میلیون دلار
13-انواع سنگ و محصولات مرتبط 2.67 میلیون دلار
14-زنجیره سیمان 2.04 میلیون دلار
15-مس و محصولات پایین دستی 1.36 میلیون دلار
گفتنی است در این مدت بیشترین رشد واردات در میکا با 6 هزار و 421 درصد به ارزش 39 هزار و 779 دلار اتفاق افتاد.
پایان خبر/////
تا ساعت 7:23 به وقت تهران، قیمت خرید نقدی هر اونس طلا در بورس لندن، اسپات گلد ، 0.58 درصد افت کرد و به 1٫865.71 دلار بازگشت.
قیمت پیش خرید هر اونس طلای آمریکا تا این لحظه 0.67 درصد پایین آمد و به 1٫867.10 دلار رسید.
این پایین ترین قیمت طلا از 4 ژوئن تا کنون است.
اما آنچه باعث شد قیمت جهانی طلا افت کند این است که تمرکز سرمایه گذاران بر اجلاس سیاست گذاری فدرال رزرو که در این هفته برگزار خواهد شد قیمت دلار را بالا برده است.
بالا رفتن ارزش دلار باعث می شود قیمت طلا برای دارندگان ارزهای غیر دلاری گران تر تمام شده و تقاضا برای خرید آن کاهش یابد.
کد خبر 5234197
به منظور حمایت از کشورهای در حال توسعه برای کنار گذاشتن زغال سنگ، کشورهای کانادا، آلمان، انگلیس و آمریکا موافقت کردند حداکثر دو میلیارد دلار برای حمایت از فعالیت صندوقهای سرمایه گذاری اقلیمی فراهم کنند.
سران این گروه همچنین برنامه کربن زدایی صنعتی گروه 7 را کلید زدند که هدف آن تسریع نوآوری، بکارگیری فناوری کربن زدایی و هماهنگ کردن استانداردها در صنایعی مانند سنگ آهن و فولاد، سیمان، مواد شیمیایی و پتروشیمی به منظور رسیدن به آلایندگی صفر در کل اقتصاد است.
برای نخستین بار سران گروه 7 توافق کردند اهداف اقلیمی کوتاه مدت و بلندمدت با هدف محدود کردن گرمایش جهانی به 1.5 درجه را یکدست کنند.
سران این گروه اعلام کردند ما متعهد هستیم تا سال 2050 آلایندگیها را به صفر برسانیم و آلایندگیهای جمعی این گروه را تا سال 2030 نصف کرده و فاینانس اقلیمی را تا سال 2025 افزایش داده و بهبود دهیم و حداقل 30 درصد از زمینها و اقیانوسها را تا سال 2030 حفاظت یا حمایت کنیم.
تحت برنامه "بازسازی بهتر جهان"، سران گروه 7 متعهد شده اند کمکهایشان را افزایش دهند و 100 میلیارد دلار در سال از طریق صندوق بین المللی پول فراهم کنند تا به کشورهای در حال توسعه دسترسی سریعتری به فاینانس فراهم کنند.
بر اساس گزارش پلاتس، تعهدات گروه 7 در بخش حمل و نقل چندان تعریف نشده است. در انرژی داخلی، بیانیه مشترک گروه 7 تحت ابتکار "بکارگیری دستگاهها و تجهیزات فوق کارآمد"، از هدف دو برابر کردن بهره وری روشنایی، خنک سازی و سیستمهای یخچال و موتور که تا سال 2030 در سطح جهانی فروخته می شود، پشتیبانی کرد.
انتهای پیام
بر اساس داده های پایگاه مذکور، فولاد خراسان در فروردین و اردیبهشت امسال به ترتیب 912 و 880 میلیارد تومان درآمد ناشی از فروش داشته است. این رقم برای فروردین پارسال تنها 94 میلیارد تومان و برای اردیبهشت 409 میلیارد تومان بود.
فروش خیره کننده فروردین و رشد بیش از 2/ 2 برابری فروش در اردیبهشت امسال نسبت به ماه های مشابه پارسال، نشان دهنده عملکرد موفق این شرکت در بازار محصولات، رونق تقاضا در بازار محصولات فولادی و نویددهنده سودآوری چشمگیر مجتمع فولاد خراسان برای سال مالی 1400 است.
در ادامه برآورد بانک جهانی از رشدهای اقتصادی نقاط مختلف جهان آورده شده است:
1- جهان
رشد اقتصادی ثبت شده سال قبل: منفی 3.5 درصد
رشد اقتصادی پیش بینی شده سال جاری: مثبت 5.6 درصد
رشد اقتصادی پیش بینی شده برای سال آینده: مثبت 4.3 درصد
2- آمریکا
رشد اقتصادی ثبت شده سال قبل: منفی 3.5 درصد
رشد اقتصادی پیش بینی شده سال جاری: مثبت 6.8 درصد
رشد اقتصادی پیش بینی شده برای سال آینده: مثبت 4.2 درصد
3- چین
رشد اقتصادی ثبت شده سال قبل: مثبت 2.3 درصد
رشد اقتصادی پیش بینی شده سال جاری: مثبت 8.5 درصد
رشد اقتصادی پیش بینی شده برای سال آینده: مثبت 5.4 درصد
4- هند
رشد اقتصادی ثبت شده سال قبل: منفی 7.3 درصد
رشد اقتصادی پیش بینی شده سال جاری: مثبت 8.1 درصد
رشد اقتصادی پیش بینی شده برای سال آینده: مثبت 7.5 درصد
5- منطقه یورو
رشد اقتصادی ثبت شده سال قبل: منفی 6.6 درصد
رشد اقتصادی پیش بینی شده سال جاری: مثبت 4.2 درصد
رشد اقتصادی پیش بینی شده برای سال آینده: مثبت 4.4 درصد
6- ژاپن
رشد اقتصادی ثبت شده سال قبل: منفی 4.7 درصد
رشد اقتصادی پیش بینی شده سال جاری: مثبت 2.9 درصد
رشد اقتصادی پیش بینی شده برای سال آینده: مثبت 2.6 درصد
انتهای پیام
جلسه کمیته بازار باز فدرال رزرو در این هفته تنها یکی از برنامه های گستره بانک های مرکزی جهانی در هفته پیش رو است. هفته شلوغی که با تمرکز جلسات بانک های مرکزی همراه است، به آن معنی است که روزهای آینده می تواند زمینه ساز سیاست های اقتصادی جهانی برای سال 2021 باشد. مصوبات این جلسات در مورد نرخ های بهره و سیاست های حمایتی هر کشور در واکنش به امیدهای کنترل پاندمی کووید-19 می تواند متفاوت باشد.
موضع تضعیف شده ایالات متحده در طول تا بستان به خاطر اثرات پاندمی، نشانه هایی از تصمیم پیش بینی شده واشنگتن نسبت به تعیین نرخ بهره نشان می دهد. با توجه به اینکه تا به اینجای کار برنامه فدرال رزرو ایستادگی در برابر نرخ بهره است، بازار به بررسی جزئیات زمان و چگونگی تا مین مالی فدرال رزرو از طریق معاملات اوراق قرضه برای حمایت از اقتصاد می پردازد. سرمایه گذاران همچنین اطلاعات مربوط به خرده فروشی ایالات متحده، تولیدات صنعتی و موجودی تجاری را برای آخرین نشانه های محدودیت های زنجیره تا مین و قدرت مصرف کننده در ایالات متحده زیر نظر دارند. علاوه بر ایالات متحده، تعیین نرخ بهره در پنج قاره به واسطه جلسات بانک های مرکزی یک چهارم از اعضای گروه 20 که بیش از یک سوم تولیدات اقتصادی جهان را در اختیار دارند، انتظارات تورمی برخی بنگاه های اقتصادی را برانگیخته می کند. این در حالی است که برخی بنگاه ها تا حدی از شنیدن اخبار تورمی منتفع خواهند شد. روز پنج شنبه در نروژ، مقامات ممکن است تشدید چرخه پولی را در اواخر سال جاری شروع کنند. برخی دیگر از کشورها، مثل ژاپن و ترکیه، احتمالا سیاست های پولی و مالی خود را به دلایل مختلف و در شرایط متفاوت بدون تغییر حفظ خواهند کرد. بلومبرگ به نقل از تا م اورلیک، کارشناس اقتصادی خود، عنوان کرد: در هفته شلوغ پیش رو برای بانک های مرکزی، تمرکز بر فدرال رزرو ایالات متحده خواهد بود. به رغم اعلام نرخ تورم سالانه آمریکا که به بالاترین میزان خود در 13 سال گذشته رسیده بود، ما فکر نمی کنیم که جروم پاول، رئیس فدرال رزرو، دیدگاه اساسی خود را در مورد تورم تغییر دهد. این برای سیاست گذاران در بازارهای در حال ظهور - که قبل از برخورد با خروج فزآینده سرمایه، در حال مقابله با چالش های دیگری بودند - خبر خوبی است.
در جای دیگر، چین قرار است آخرین تصویر از وضعیت بهبودی اقتصادی خود را منتشر کند. پرده برداری از داده های ماهانه چین در روز چهارشنبه احتمالا نشان دهنده تا ب آوری قابل قبول اقتصاد در ماه می است. نخست وزیر انگلیس، بوریس جانسون نیز در حال بررسی تصمیم فوری در مورد مراحل نهایی بازگشایی اقتصاد است. انگلستان در روز دوشنبه در مرکز توجه ها، منتظر خبر بازگشایی کامل در 21 ژوئن است. با اینکه این بازگشایی اثر محدودی در بهبود سریع اقتصاد دارد اما بوریس جانسون احتمالا این بازگشایی را به تا خیر خواهد انداخت. در کانادا، داده های تورم در روز چهارشنبه می تواند نگرانی در مورد سیاست گذاری های ضعیف پولی را ایجاد کند. ژاپن و کره جنوبی نیز با ارائه سرنخ هایی از بهبود تجارت جهانی، خود را آماده تراز تجاری بالاتری می کنند، هرچند سرمایه گذاران برای بررسی نبض واقعی تجارت باید منتظر باشند تا تورم منتشرشده از رقم تورم سال به سال فراتر رود. در نشست روز جمعه بانک مرکزی ژاپن انتظار می رود اقتصاددانان وام دهی خود را با هدف کمک به مشاغل درگیر در پاندمی تمدید کنند و احتمالا سیاست های اصلی خود را در حالت تعلیق نگه دارد. دو سخنرانی پیش روی اندرو بیلی، رئیس بانک مرکزی انگلیس و سخنرانی های مقامات بانک مرکزی اروپا می تواند تا حدی انتظارات سرمایه گذاران را تعدیل کند. در همین حال، در ترکیه انتظار می رود مقامات بانک مرکزی در ادامه سیاست های پولی اردوغان نرخ بهره خود را برای ماه سوم بدون تغییر نگه دارند، زیرا همچنان لیر متزلزل است و قیمت جهانی کالاها چشم اندازی روشن را برای تورم نشان نمی دهند. پس از تمدید درخواست های اردوغان، رئیس جمهور ترکیه، برای کاهش هزینه های استقراض تا اواسط تا بستان، رئیس بانک مرکزی، شهاب کافجی اوغلو سعی کرده است تا نگرانی های اردوغان مبنی بر کاهش نرخ بهره را تعدیل کند.
معاملات بازار سرمایه در دومین روز هفته از روزهای قبل متفاوت نبود. در این روز هم مانند روز شنبه شاخص کل بورس تهران اندکی نسبت به روز قبل از آن عقب نشینی کرد تا فراتر رفتن از سطح یک میلیون و 200 هزار واحدی آن در هاله ای از ابهام باقی بماند. این طور که به نظر می آید همسو با تخفیف یافتن فشار عرضه در بورس و فرابورس و سایر عوامل بیرونی نظیر آرامش بازارها و معلق ماندن برجام، همه چیز برای قرار گرفتن بازار در یک روند خنثی فراهم شده است.
همان طور که در گزارش های پیشین نیز به آن اشاره شد، ترس از افت بیشتر قیمت در حال حاضر در میان معامله گران و سرمایه گذاران خرد نسبت به گذشته کاهش یافته است. دلیل این کاهش نه صرفا افزایش خوش بینی به آینده بازار بلکه در افت بسیاری که از سال گذشته تاکنون در قیمت ها رخ داده به وجود آمده است.
نماگر اصلی بورس در روز یکشنبه در حالی به سطح یک میلیون و141هزار واحدی رسید که در سال گذشته همین موقع شاخص در سطح یک میلیون و190هزار واحدی جا گرفته بود. همین امر نشان می دهد که نه تنها سطح از دست رفته 2میلیون و 100هزار واحدی در میانه معاملات مردادماه بلکه حتی جایگاه قبلی بورس در سال گذشته نیز هم اکنون در دسترس نیست.
این در حالی است که در طول همین مدت دماسنج بورس تهران حتی کانال یک میلیون و95هزار واحدی را هم به خود دیده است. بنابراین طبیعی است که در شرایط کنونی ریزش بیشتر قیمت ها در این بازار امر چندان مورد انتظاری نباشد. به هر روی اما کف مورد انتظار سهام چه در این سطح باید چه در سطحی پایین تر نکته قابل توجه این است که سایر شرایط آنچنان که در گذشته به زیان بازار سهام بود، هم اکنون به ضرر این بازار نیست.
یکی از عوامل موثر بر بازار سهام همین مذاکرات برجامی شکل گرفته میان ایران و قدرت های جهانی پیرامون بازگشت ایالات متحده به برجام است که بر خلاف انتظارات بازار به شدت طولانی شده؛ در طول این مدت گفت و گو ها میان طرفین توافق جامع اقدام مشترک نتوانسته است افقی روشن برای اجرایی شدن تعهدات قدرت های غربی نسبت به ایران و متعاقبا بازگشت ایران به تعهدات اتمی موضوع برجام ارائه کند. این در حالی است که حالا و پس از گذشت چند ماه نشانه ای از به ثمر نشستن این مذاکرات به بیرون درز نکرده است. همین امر نکته ای است بسیار خوشایند برای بازار سهام که حداقل می تواند در فصل مجامع به دلیل به زیر نکشیدن قیمت دلار از ریسک افزایش عرضه در این بازار بکاهد. همان طور که در گزارش های پیشین نیز مفصلا شرح داده شد از آنجا که افت قیمت ارز تاثیر دفعی بر کاهش ریالی درآمد شرکت ها دارد انتظار می رود که کاهش بهای دلار با سرعت بیشتری نسبت به اثرات مولد افزایش ارتباط با قدرت های جهانی بر قیمت سهام اثر بگذارد. در واقع می توان این طور بیان کرد که آنچه هم اکنون میان عایدی آتی گشایش دیپلماتیک با عواقب کوتاه مدت آن تضاد ایجاد کرده قیمت دلار است و اگر کاهش تورم انتظاری در بازار ارز در موقع مقتضی با بازارگردانی در این بازار متناسب نباشد احتمال افزایش عرضه در بورس امری به کل منتفی نخواهد بود.
فارغ از توضیحات کیفی اما بررسی تحولات دیروز بازار می تواند تصویر دقیق تری از نحوه نگاه فعالان بازار نسبت به احتمالات پیش رو ارائه دهد. داد و ستدهای روز یکشنبه در شرایطی خاتمه یافت که در طول این روز سیمانی ها پس از افشای اطلاعات نوع الف که در روز شنبه روی سامانه کدال قرار داده بودند مجددا به چرخه معاملات بازگشتند و با استقبال خریداران نیز مواجه شدند. این طور که به نظر می آید قرار است هزینه 12 درصدی ورود سیمان به بازار آزاد از خریداران اخذ شود. آن طور که روز گذشته عبدالرضا شیخان دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان به رسانه ها گفته بود.
این تغییر نرخ به معنی افزایش نرخ سیمان نیست بلکه سیمانی ها وارد بازار خرده فروشی شده اند و قصد دارند بازار را تنظیم کنند. به گفته وی کارخانه هایی که وارد فروش در بازار آزاد شدند هزینه هایی متحمل می شوند به همین دلیل 12 درصد کارمزد برای این منظور در نظر گرفته شده است. به هر ترتیب در روز یکشنبه اوضاع سیمانی ها در بازار سهام خوب بود. اکثر معاملات این گروه روز گذشته با عملکرد مثبت به کار خود خاتمه دادند و قیمت های پایانی نیز در این روز به جز در تعداد انگشت شماری از نمادها به سقف مجاز نزدیک تر بودند. در این روز همچنین نمادهای بانکی و پالایشی نیز با افزایش تقاضا مواجه شدند که همین تغییر را نیز می توان در چارچوب مشخصات بازارهای دارای روند خنثی تحلیل کرد. اما خودرویی ها را شاید بتوان مهم ترین نمادهایی دانست که سبب بازگشت بازار از میانه معاملات شدند و نگذاشتند که شاخص کل با عملکرد منفی تری نسبت به روز قبل خاتمه یابد.
معاملات روز یکشنبه در حالی خاتمه یافت که ارزش معاملات خرد در این روز پس از 9 روز مجددا به زیر 2 هزار میلیارد تومان سقوط کرد. در این روز اما به موازات این کاهش، پول حقیقی ها نیز با شدت کمتری از بازار یاد شده خارج شد. بر این اساس خالص فروش حقیقی در روز یکشنبه به 177 میلیارد تومان رسید. که نسبت به افزایش این رقم در نخستین روز هفته تا حدودی امیدوار کننده است. اما نکته امیدوار کننده تر بورس در روز یاد شده افزایش نیافتن تعداد صف های فروش نسبت به روزهای گذشته است که فرض تضعیف عرضه در بازار سهام را در روزهای پیش رو تقویت می کند.
در پایان معاملات روز اخیر از مجموع 307 نماد بورسی تنها 36 درصد دارای صف فروش بودند که ارزش آن نیز از 1362میلیارد تومان فراتر نمی رفت. میزان صف های خرید نیز در روز یاد شده تنها به 4 درصد از کل نمادهای معامله شده محدود ماند. ارزش صفوف این نمادها از 170 میلیارد تومان فرا تر نمی رفت.
یکی از دلایلی که معامله گران در روز ابتدایی هفته فروش های خود را بالا برده بودند، احتمال توافق جدید هسته ای پیش از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری بود. با این حال، صحبت های عراقچی جهت انتظارات معامله گران را تغییر داد و زمینه ساز افزایش خریدها شد.
همزمان با افزایش قیمت دلار در بازار آزاد، ارزش این ارز در صرافی های بانکی نیز رشد کرد. به عنوان مثال، روز یکشنبه دلار حدود ساعت 15 بر تابلوی صرافی بانک شهر 23 هزار و 600 تومان قیمت خورد که 250 تومان بیشتر از روز شنبه بود. به گفته فعالان، بازارساز با افزایش قیمت دلار در صرافی های بانکی سعی می کرد مانع از ورود تقاضای کاذب به بازار شود. اگر فاصله قیمت دلار بازار آزاد و صرافی های بانکی زیاد شود، بخشی از افراد به منظور آربیتراژ قیمتی و کسب سود از فواصل قیمتی وارد بازار می شوند. به عنوان مثال، اگر دیروز قیمت صرافی های بانکی رشد نمی کرد، فاصله قیمت آنها با بازار آزاد به حدود 800 تومان می رسید. 800 تومان فاصله بین دلار بازار آزاد و صرافی های بانکی می تواند، برای دلالان در حجم 2 هزار دلار، حدود یک میلیون و 600 هزار تومان سود به همراه بیاورد. با این حال، بازارساز با افزایش قیمت صرافی های بانکی سعی کرد انگیزه دلالان برای ورود به بازار را کاهش دهد. در کنار این، نوسان گیران زمانی که فاصله بین قیمت صرافی های بانکی و بازار آزاد چشم گیر نیست، ترجیح می دهند که در معاملات مداخله نکنند. آنها از این موضوع هراس دارند که بعدها، سیاستگذار از خریداران ارز صرافی های بانکی مالیات دریافت کند و به همین دلیل ترجیح می دهند، حداقل هنگامی از صرافی ها خرید کنند که قیمت های بسیار پایین تری نسبت به بازار آزاد داشته باشند.
در دومین روز هفته، سکه امامی نیز از فاز نزولی خارج شد و در مسیر افزایش قرار گرفت. دیروز فلز گرانبهای داخلی 180 هزار تومان افزایش قیمت را تجربه کرد و به بهای 10 میلیون و 680 هزار تومان رسید. به گفته فعالان، رشد بهای دلار عامل مهمی بود که زمینه ساز تغییر انتظارات در بازار سکه شد. با وجود افزایش قیمت روز یکشنبه، سکه بازان همچنان محتاط رفتار می کردند و همین موضوع موجب شد که قیمت توان عبور از محدوده مقاومتی 10 میلیون و 800 هزار تومان را از خود نشان ندهد. در صورتی که اونس طلا امروز روند افزایشی داشته باشد و دلار نیز بالای خط 24 هزار تومان باقی بماند، فلز گرانبهای داخلی به احتمال زیاد به سوی مقاومت 10 میلیون و 800 هزار تومانی حرکت خواهد کرد. در صورتی که معامله گران احساس کنند، شانس زیادی برای افزایش قیمت سکه نیست، با قدرت از موقعیت خرید خارج شده و در مسیر فروش قرار می گیرند. در این سناریو، احتمال برگشت فلز گرانبهای داخلی به زیر محدوده 10 میلیون و 500 هزار تومان وجود خواهد داشت.
تفاهم نامه ای که بخش عمده ای از آن در راستای تکمیل زنجیره ارزش و تولید محصولات مختلف در این مجموعه خواهد بود.
شرکت معدنی و صنعتی گل گهرکه جزو بزرگان سنگ آهن کشور محسوب می شود، در نظر دارد با حجم سرمایه 5 میلیارد یورویی نقش خود در توسعه زنجیره ارزش فولاد را افزایش داده سهم بیشتری از بازار را بدست آورد.
بدون شک تکمیل زنجیره ارزش در کنار توسعه اکتشافات که از موارد یاد شده در این تفاهم نامه است، می تواند کمک بزرگی به تولید هرچه بیشتر گل گهر کرده و سهم 30 درصدی این مجموعه در صنعت فولاد را افزایش دهد.
گل گهر با ایجاد شرکتی مجزا در حوزه اکتشافات سعی بر آن دارد تا ذخایر موجود در عمق را شناسایی کرده تا نگرانی درباره تامین مواد اولیه برطرف شود.
اما این تفاهم نامه تنها به این موارد ختم نمی شود. توسعه زیر ساخت ها، نوسازی ماشین آلات معدنی ، ارتقا فناوری و شتابدهنده ها از دیگر مواردی است که در این تفاهم نامه دیده شده است.
اما چنین تفاهم نامه ای با این حجم از سرمایه گذاری چه اهمیتی برای شرکت گل گهر خواهد داشت؟
بدون شک توسعه فعالیت های گل گهر با حجم قابل توجهی از سرمایه گذاری، نقش این مجموعه در بخش معدن و سهم آن از بازار داخلی و صادراتی را افزایش می دهد. مدیران گل گهر به درستی به درک این موضوع رسیده اند که بخش معدن در حوزه های زیرساختی و اکتشافی نیازمند سرمایه گذاری است.
ثبت رکورد در تولید این مجموعه و به دنبال آن افزایش فروش باعث شد تا گل گهر با وزارت صمت چنین تفاهم نامه ای را منعقد کرده و جایگاه خود در بخش معدن را ارتقا دهد.
البته موفقیت های 2 سال اخیر این مجموعه در پروژه های بزرگ از جمله انتقال آب خلیج فارس به فلات مرکزی را نباید در امضای این تفاهم نامه نادیده گرفت.
مجموعه گل گهر با تحقق پروژه های این چنینی و موفقیت در حوزه بومی سازی توانایی خود را ثابت کرده است. درنتیجه این تفاهم نامه با 36 طرح به سوددهی هرچه بیشتر کگل کمک خواهد کرد و حاشیه سود این مجموعه را افزایش خواهد داد. شاید بتوان آینده خوبی را برای سهامداران این شرکت متصور بود، زیرا گل گهر امروز بیش از هر زمان دیگری به دنبال توسعه فعالیت های خود بوده تا قدرت طلبی بیشتر داشته باشد. به نوعی گل گهر در تلاش است تا با اجرای 36 طرح یاد شده علاوه به دست یابی به توسعه پایدار، پرچمدار حوزه سنگ آهن و به دنبال آن صنعت فولاد باشد.
اما این موفقیت برای گل گهر تبعات مثبتی برای منطقه به همراه خواهد داشت، منطقه ای که می خواهد به قطب صنعتی ویژه تبدیل شده و نقشی پررنگ در اشتغالزایی ایفا کند.
درواقع این تفاهم نامه به اجرای هرچه بیشتر مسئولیت های اجتماعی گل گهر کمک خواهد کرد. گل گهری که امروز دیگر به دنبال نگاه منطقه ای نیست، بلکه برای نگاه ملی تلاش می کند.
اجرای پروژه های توسعه نقش مهمی در اشتغالزایی ایفا کرده که به دنبال آن محرومیت را از چهره منطقه می زداید. البته با توجه به موضوع ارتقای تکنولوژی و فناوری ها در این تفاهم نامه گل گهر با استفاده از نیروی کار آمد و تحقق شعار صنعت و دانشگاه به افزایش بهره وری در تولید نزدیک تر خواهد شد.
تمامی موارد یاد شده حاکی از آن است که گل گهر به اهمیت این توسعه پی برده است تا بتواند از فرصت پیش آمده در بازارهای جهانی بیشترین استفاده را داشته باشد.
اما نکته مهم دیگر زمان بهره برداری از پروژه های موجود در این طرح است. شاید این بخش برای سهام داران بیش از سایر افرار حائز اهمیت باشد. به هر حال فراموش نکنیم معدنکاری و اجرای پروژه های آن جزو پروژه های زود بازده نخواهد بود به ویژه در حوزه اکتشافات. اما در حوزه هایی مانند توسعه تکنولوژی و ارتقای فناوری می تواند با سرعت بیشتری انجام و با مدیریت درست و به جا در زمانی کوتاه به نتیجه برسد.
اما شاید بازدهی برخی دیگر از پروژه ها از جمله احداث کارخانه های جدید نیازمند صرف زمانی بیشتر باشد به همین دلیل نباید در دست یابی به نتایج چندان عجولانه رفتار کرد. درواقع گل گهر باید با نقشه راهی مشخص به سراغ تحقق این تفاهم نامه رفته تا نتایج آن را در زمان مشخص محقق کند.
با وجود تعهدی که کشورهای عضو جی 7 برای مقابله با بحران های جهانی دارند اما سران این کشورها فقط به دادن وعده برای تامین واکسن کشورهای نیازمند بسنده کردند.
برای مثال جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا مدعی شد که واشنگتن 500 میلیون دوز واکسن کرونا را خریداری کرده و برای استفاده از سوی حدود 100 کشور با سطح درآمد پایین و متوسط در طی سال آینده میلادی اهدا خواهد کرد.
بر اساس اعلام بایدن و شرکت فایزر، 200 میلیون دوز اول این واکسن ها تا پایان سال جاری میلادی و 300 میلیون دوز دیگر تا ماه ژوئن سال آینده میلادی توزیع خواهد شد.
بوریس جانسون، نخست وزیر انگلیس نیز که کشورش میزبان گروه هفت و پذیرای ریاست دوره ای آن است گفت: ضروری است که از فرصت پیش رو برای اقدام متحد علیه همه گیری کرونا استفاده کنیم.
دولت انگلیس نیز دیروز شنبه در بیانیه ای مطبوعاتی اعلام داشت: رهبران گروه هفت به هنگام نشست روز شنبه خود در کورنوال متعهد به استفاده از تمامی منابعشان به منظور پیشگیری از رخداد مجدد یک همه گیری جهانی دیگر خواهند شد. انتظار می رود کشورهای دموکراتیک پیشروی جهان بر سر اعلامیه خلیج کاربیس ، یک بیانیه تاریخی در طرح تعهداتی ملموس برای پیشگیری از هر گونه تکرار آسیب های انسانی و اقتصادی وارد شده توسط کرونا ویروس، توافق کنند.
این اعلامیه شامل تعهدات به کاهش چشمگیر زمان لازم برای تولید و صدور مجوز برای واکسن ها، درمان ها و معاینات برای هر گونه بیماری در آینده به زیر 100 روز است. همچنین این اعلامیه شامل اهدافی برای تقویت ردیابی جهانی بیماری و ظرفیت مربوط به توالی یابی ژنتیکی به همراه وعده اصلاح و تقویت سازمان بهداشت جهانی است.
فرار از میراث ترامپ
بدون شک یکی از اصلی ترین میراث های به جا مانده از چهار سال ریاست جمهوری دونالد ترامپ، ضربات هولناکی بوده که وی به چندجانبه گرایی وارد کرده است. اقدامات ترامپ به حدی مخرب بوده و چنان فاصله ای میان آمریکا و متحدان قدیمی این کشور و حتی دیگر کشورهای غربی ایجاد کرده که ترمیم آن به چندین سال کار و پرهیز از تک روی از سوی کشورهای مختلف از جمله آمریکا بستگی دارد.
در همین رابطه آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان در اولین روز از برگزاری اجلاس گروه هفت گفت: در اجلاس امسال پیام مهمی در خصوص چندجانبه گرایی به جهان مخابره خواهد شد. خوشحالم که رئیس جمهور آمریکا در اینجا حضور دارد. بدیهی است که ملاقات با جو بایدن مهم است زیرا او بر تعهد به چند جانبه گرایی که در سال های اخیر از دست داده بودیم پایدار است.
نکته مهم در این رابطه تامین هزینه های مورد نیاز برای مهار چین است و هنوز مشخص نیست که این هزینه چگونه تامین خواهد شد و آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، نیز به صراحت اعلام کرده که گروه هفت هنوز در موقعیتی برای آزاد سازی بودجه نیست
مرکل افزود: ما در اینجا سخنان محکمی در حمایت از چند جانبه گرایی و همچنین چند جانبه گرایی مبتنی بر ارزش ها خواهیم یافت که منجر به اختلاف با روسیه و از برخی جنبه ها با چین نیز می شود.
صدر اعظم آلمان ابراز امیدواری کرد که رهبران گروه هفت بتوانند در مورد موضوعاتی از جمله شروع مجدد اقتصاد جهانی، حفاظت از آب و هوا و دسترسی جهانی به واکسن های ویروس کرونا به نتایج مثبت دست یابند.
مرکل تاکید کرد: ما به همه در سراسر جهان نیاز داریم، ما می خواهیم با هم کار کنیم به خصوص در مورد مسئله حفاظت از آب و هوا و تنوع زیستی که هرگز بدون همکاری چنین راه حلی پیدا نمی کنیم.
رویای بایدن
بایدن در حالی پای در اجلاس جی 7 گذاشت که از همان ابتدا در اندیشه راضی کردن سران دیگر کشورهای صنعتی جهان برای ایجاد جبهه ای واحد در برابر چین بود. در همین رابطه ایندیپندنت در گزارشی اعلام کرد که جو بایدن رئیس جمهور آمریکا به سران هفت کشور صنعتی موسوم به گروه هفت (G7) فشار آورده که همگی هم راستا با اتهامات حقوق بشری واشنگتن علیه چین هم صدا شوند.
بایدن امیدوار است با ایجاد ائتلاف های همفکر، چین را به دلیل اتهامات حقوق بشری که مطرح می کند همچون ادعای سرکوب ها در هنگ کنگ، سرکوب اویغورها، مانورهای ارتش چین در دریاهای جنوب و شرق چین و استفاده از فشار مالی برای انتقام از منتقدان توبیخ کند.
رئیس جمهور آمریکا امیدوار است که هم صدایی سران این کشورها با اتهامات حقوق بشری واشنگتن علیه کشور چین بتواند بخشی از بیانیه مشترک این اجلاس در پایان آن باشد اما برخی از متحدین اروپایی آمریکا مایل به این هم صدایی که منجر به ایجاد تنش با پکن می شود نیستند.
بایدن از زمان ورود به کاخ سفید در ماه ژانویه، یکی از اهداف خود را همکاری با متحدان ایالات متحده برای مهار چین عنوان کرده است.
در همین خصوص رهبران هفت کشور صنعتی موسوم به گروه هفت در دومین روز نشست موافقت کردند تا برنامه گسترده ای را برای سرمایه گذاری در زیرساخت ها در کشورهای در حال توسعه آغاز کنند.
جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا گفته خواستار آن است تا ابتکار عمل زیرساختی جدید جهانی این کشور جایگزینی با کیفیت بالاتر برای برنامه چین باشد.
در همین راستا، آمریکا خواستار اتحادی جدید برای رقابت با هزینه هایی است که چین صرف زیرساخت ها در کشورهای در حال توسعه می کند.
هنوز مشخص نیست که گروه هفت چگونه این طرح را از نظر مالی تامین خواهد کرد و آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان هم گفته این گروه هنوز در موقعیتی برای آزاد سازی بودجه نیست.
اما کاخ سفید می گوید، جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا و دیگر رهبران گروه 7 امیدوارند این طرح و ابتکار عمل زیرساختی جدید جهانی که هزینه ای بالغ بر 40 تریلیون دلاری خواهد داشت، جایگزینی با کیفیت بالاتر برای طرح راه ابریشم جدید چین باشد. قرار است این طرح تا سال 2035 محقق شود.
این در حالی است که چین میلیاردها دلار در سراسر جهان در زمینه عملی کردن ابتکار کمربند و راه (یک کمربند یک جاده) سرمایه گذاری کرده است.
طرح یک کمربند و یک جادهِ شی جینپینگ رئیس جمهوری چین که به طرح راه ابریشم جدید هم معروف است، می خواهد دو سوم جمعیت جهان در هفتاد کشور را از طریق شبکه ای از خطوط زمینی (کمربند) و مسیرهای دریایی (جاده) به هم متصل کند، اما منتقدان می گویند که این طرح چین کشورهای فقیر را با بدهی هایی که قادر به بازپرداخت آن نیستند، روبرو می کند.
واکنش چین
سفارت چین در انگلیس با صدور بیانیه ای به اجلاس گروه هفت که با تمرکز بر احیای اقتصاد جهان پس از همه گیری ویروس کرونا جریان دارد واکنش نشان داده و اعلام کرد: خیلی وقت است از روزگاری که تصمیم های جهانی به یک گروه کوچکی از کشورها اختصاص داشت می گذرد.
در این بیانیه که یک نسخه آن در تارنمای سفارت چین در انگلیس منتشر شده آمده است: تنها یک نظام در جهان وجود دارد تحت عنوان نظام بین الملل که سازمان ملل متحد در مرکز آن قرار دارد و نظامی که بر پایه قوانین بین المللی استوار است.
حقیقت ماجرا
هر چند آمریکا به دنبال مهار چین با استفاده از ظرفیت دیگر کشورهای جهان است اما آیا این کشورها با رویای بایدن همراه خواهند شد؟ جو بایدن از زمان ورود به کاخ سفید در ژانویه، یکی از اهداف خود را همکاری با متحدان ایالات متحده برای مهار چین عنوان کرد.
با پایان دوران پر هیاهوی ترامپ، رئیس جمهور جدید آمریکا در تلاش است که روابط خود را با متحدانش احیا کند تا در برابر پکن جبهه ای واحد تشکیل دهند.
بایدن در ماه فوریه به کنفرانس امنیتی مونیخ توصیه کرد که ایالات متحده، اروپا و آسیا نباید علیه آنچه که آن را سوءاستفاده های اقتصادی و زورگویی های دولت چین نامید، عقب نشینی کنند. او این مسئله را چالش مهمی دانست.
چندجانبه گرایی نیز با رویکرد تقابل با کشوری که رفته رفته در حال تبدیل شدن به بزرگترین اقتصاد جهان است همخوانی ندارد و دمیدن در شیپور مقابله و محدود کردن چین نتیجه ای جز دور شدن تدریجی کشورها از یکدیگر نخواهد داشت
طرح بایدن در آسیا و در میان کشورهایی مانند ژاپن، کره جنوبی و استرالیا موفقیت هایی کسب کرده اما در اروپا این داستان به گونه دیگری است.
تلاش های ایالات متحده برای جلب همکاری اروپا در حالی صورت می گیرد که مواضع اتحادیه اروپا در مورد چین بسیار جنجالی است. اولویت های مالی و استراتژیک اروپا با اهداف آمریکا کاملاً متفاوت است و خطر آشکار شدن این اختلافات وجود دارد.
یکی از دیپلمات های ارشد اتحادیه اروپا می گوید: آنها به درستی نگرانی های اتحادیه اروپا را در نظر می گیرند و سعی می کنند از رویکرد جنجالی که دولت ترامپ و پمپئو به آن اعتقاد داشتند، جلوگیری کنند اما واقعیت این است که ما 100 درصد همسو نیستیم و چینی ها هم این را می دانند .
نکته مهم در این رابطه تامین هزینه های مورد نیاز برای مهار چین است و همانگونه که پیشتر اشاره شد هنوز مشخص نیست که این هزینه چگونه تامین خواهد شد و آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، نیز به صراحت اعلام کرده که گروه هفت هنوز در موقعیتی برای آزاد سازی بودجه نیست.
نکته دیگر آنکه کشورهای صنعتی جهان برای مقابله با چالش هایی همچون تغییرات اقلیمی و مقابله با بیماری های همه گیر نیازمند همکاری با کشوری همانند چین هستند و اگر این گروه در مسیر مقابله با پکن حرکت کند قطعاً چالش های اشاره شده بیش از گذشته از کنترل خارج شده و تبدیل به بحران های حل نشدنی می شوند.
علاوه بر این مسائل، چندجانبه گرایی نیز با رویکرد تقابل با کشوری که رفته رفته در حال تبدیل شدن به بزرگترین اقتصاد جهان است همخوانی ندارد و دمیدن در شیپور مقابله و محدود کردن چین نتیجه ای جز دور شدن تدریجی کشورهای از یکدیگر نخواهد داشت.
کد خبر 5233381
عبدالحمید بیاتی
در شرایط فعلی خام فروشی فولاد در کنار ارزان فروشی فولاد خام به یک معظل جدی در صنعت فولاد ایران تبدیل شده است. شاهد فروش و صادرات بی رویه فولاد خام توسط برخی از مبادی تولیدکننده فولاد خام هستیم. این موضوع به عنوان یک چالش باید در دستور کار دولت و وزارت صمت قرار گیرد. در ادامه به ابعاد مختلف خام فروشی فولاد اشاره خواهیم کرد. لطفا همراه آرتان پرس باشید.
متاسفانه در شرایط فعلی خام فروشی فولاد دست آویزی برای فروش بیشتری در بازارهای بین المللی شده است. رشد قیمت جهانی فولاد سبب شده است که تولیدکنندگان تمام تلاش خود را برای فروش حداکثری فولاد در بازارهای جهانی به کار گیرند. در بررسی ها مشخص شد که در برخی موارد به دلیل ایجاد انگیزه برای کشورهای خارجی و جبران عوارض، میلگرد ارزانتر به آنها عرضه می شود. خام فروشی فولاد در بخش میلگرد در شرایطی اتفاق افتاده است که در بازار داخلی این فراورده با حاکثر قیمت تاریخی خود در حال مبادله شدن است.
ارزان فروشی و خام فروشی فولاد در بخش میلگرد صدای مصرف کنندگان داخلی را در آورده است. اکنون در برخی موارد با وجود اینکه برق و انرژی مصرف شده و فولاد به میلگرد که محصولی با ارزش تری است تبدیل می شود. میلگرد با قیمت پایین تری نسبت به داخل، به سایر کشورهای به فروش می رسد. این موضوع مصادق واقعی ظلم به مصرف کننده داخلی است. قیمت ها در داحل ایران طوری طرح ریزی شده است که عملا برای بازار داحلی خریداری وجود ندارد. لذا این مووضع بهانه را به دست تولیدکننده داده است که بتواند محصولات فولادی را ارزان به فروش برساند. خام فروشی فولاد و به خصوص می لگرد می تواند تبعات سنگینی برای صنعت ساخت ساز در آینده داشته باشد.
اما چرا خام فروشی فولاد به شکلی نهادینه و گسترده در ایران رخ داده است؟ یک دلیل عمده این است که کشورهای مقصد که به دنبال واردات مواد خام و نیمه خام فولادی هستند، عوارضی برای واردات شمش فولاد در نظر نمی گیرند بنابراین شمش با همان قیمتی که در ایران وجود دارد، وارد کشور مقصد می شود. خام فروشی فولاد در بخش شمش در شرایط فعلی یک ظلم بزرگ به صنعت فولاد است.
از آنجا که کشورهای مقصد برای واردات میلگرد که محصولی نهایی است، عوارض وضع می کنند، میلگرد با قیمت پایین تری به آنها ارائه می شود که با وضع عوارض، واردات برای کشورهای مقصد از نظر اقتصادی به صرفه باشد. این سطح از بی مدیریتی و تاراج کردن سرمایه های ملی بی سابقه بوده است. در خبرها شنیدیم که ادامه استخراج فولاد خام باعث فلج شدن فولاد ایران در 20 سال آینده خواهد شد. با علم به این موضوع نمی توان برای خام فروشی فولاد در شرایط فعلی دلیل منطقی را مطرح کرد.
برای جبران این موضوع ما باید برای صادرات مواد خام خود عوارض وضع کنیم. خام فروشی فولاد در ایران از حد طبیعی خود خارج شده است. در بررسی ها و پیگیری ها مشخص شد که در برخی موارد به دلیل ایجاد انگیزه برای کشورهای خارجی و جبران عوارض، میلگرد ارزانتر از داخل عرضه می شود. مجلس نسبت به خام فروشی فولاد واکنش نشان داده است. در همین راستا در طرح توسعه و تولید پایدار زنجیره فولاد که در کمیسیون صنایع و معادن بررسی شده و در حال حاضر در نوبت بررسی در صحن علنی است. در این طرح فولاد در بورس عرضه می شود بنابراین قیمت گذاری انجام نمی شود. براساس این طرح کمیته فولاد که مشتکل از اعضای مختلف است، قیمت پایه فولاد را تعیین می کند اما عرضه فولاد در بورس و براساس قوانین حاکم در آن است.
یکی از راهکارها جهت کنترل خام فروشی فولاد این است که سقفی برای قیمت فولاد در طرح کمیسیون صنایع و معادن در نظر گرفته نشود. در حال حاضر تولیدات فولادی به صورت کامل در بورس عرضه نمی شود؛ به طور مثال در سال های 99 و 98 تنها 25 درصد از برخی محصولات فولادی در بورس عرضه و مابقی در بازار سیاه عرضه شد. در همین راستا معاون قضایی دادستان کل کشور نسبت به صادرات بی رویه فولاد خام و زیان واحدهای پایین دستی هشدار داد و خواستار ورود دستگاه های مسوول در قوه قضاییه و نهادهای نظارتی به این مساله شد.
خام فروشی فولاد نباید به قیمت نابودی صنعت فولاد و اقتصاد ایران تمام شود. در شرایط فعلی هیچ کشوری در دنیا منابع خام خود را به این شکل در معرض خرید و معامله کلان قرار نمی دهد. سرمایه و منابع کانی و معدنی کشور در معرض تاراج و خام فروشی است و تعیین قیمت نهاده های فولاد به نرخ CIS (کشورهای مشترک المنافع) و FOB جهانی و با مرجعیت متال بولتن (بازار بورس لندن) و پلتس (یکی دیگر از مراجع معتبر اعلام قیمت مواد معدنی) با وجودی که همه زنجیره تولید نهاده های فولاد با ریال، کارگر و انرژی ارزان تامین و محاسبه می شود، چه معنی دارد؟ امروز بی سروسامانی عرضه شمش و ورق صدها هزار کارگر صنایع تبدیلی را در معرض بیکاری قرار داده است.
خام فروشی فولاد با هیچ دلیلی همخوانی ندارد و چیزی که واضح است این است که ادامه این روند بازار فولاد ایران را به کلی از عرصه وجود حذف خواهد کرد. در شرایطی که قیمت های داخلی از قیمت های بین المللی بالاتر رفته باید با کنترل عرضه و تقاضا بازار داخلی را تثبیت کرد. گویا کسی به فکر وضعیت فعلی بازار داخلی نیست. عرضه بی کیفیت شمش در بورس، استنکاف معقول مشتری از خرید کالای بی کیفیت و استنتاج بر اخذ مجوز صادرات شمش، مهندسی جدیدِ طالبانِ عدم شفافیت در عرضه فولاد، تیر خلاص و نابودی صنایع تبدیلی و بیکاری کارگران نوردکار است. آیا باور کنیم همه وقایع در بستر قواعد اقتصاد رقم می خورد؟
تولید صادرات محور برای جایگزینی صادرات فولاد یا سنگ آهن خام فعلی با محصولات تکمیلی که خوشبختاته به اندازه چشم انداز افق 1404 صنایع تکمیلی فولاد تاسیس و راه اندازی شده است. یکی از مهم ترین رویکردهای حال حاضر برای مقابله با خام فروشی فولاد این است که عوارض بر صادرات فولاد خام و کم ارزش فعلی با توجه ویژه به صنایع تکمیلی موجود و برنامه ریزی برای توسعه صنایع تکمیلی کوچک و متوسط صورت پذیرد.
دسترسی به آمار واقعی تولید و صادرات و ظرفیت های اسمی و حقیقی در بخش زنجیره فولاد از یک سو و رسیدگی به گرانفروشی های داخلی یا الزام به ارزان فروشی به بخش خاص بسیار مهم است. خام فروشی فولاد باید در زنجیره فولاد شناسایی شود. در زنجیره فولاد و داشتن تدبیری برای توازن در سود زنجیره و رفع از انحصارهای مطلق از مهم ترین کارکردهای فعلی مدیران اجرایی در بخش فولاد است. بررسی نظام تعرفه و عوارض واردات و صادرات به گونه ای که مواد اولیه صنایع تکمیلی کمترین تعرفه واردات و بیشترین عوارض صادرات را داشته باشد. ورود محصولات نهایی بصورت پلکانی بالاترین تعرفه را داشته و واردات مواد اولیه با تعرفه صفر باشند
حمایت دولت از صنایع یکنواخت نیست . برنامه های حمایتی به طور یکنواخت و عادلانه میان تولیدکنندگان توزیع نمی شود. لابی و قدرت برخی تولیدکنندگان در مسیر جهت دهی این دست حمایت ها اثرگذار است. بدین ترتیب شاهد هستیم که برخی فعالان زنجیره فولاد با لابی قوی از امتیازات بیشتری در مسیر تولید بهره مند می شوند. برای کنترل خام فروشی فولاد در بازار باید بررسی مجدد بخشنامه های مزاحم و ابطال دستورات عطف به ماسبق شده و جلوگیری از تصمیمات خلق ساعه در وزارت خانه ها در اولویت قرار بگیرد.
لغو معافیت مالیاتی خام فروشانی که در زنجیره داخلی کشور که خریدار به قیمت جهانی دارند باید هر چه سریعتر با هدف حذف خام فروشی فولاد صورت پذیرد. انجمن نوردکاران فولادی اعلام کرده، در بازارهای جهانی فاصله قیمتی شمش و میلگرد حدود 10 تا 13 درصد و سایر مقاطع فولادی 13 تا 17 درصد است. حال آن که در کل زنجیره فولاد فقط نرخ شمش بر اساس قیمت های جهانی و بقیه مقاطع به صورت ریالی و بر اساس کشش بازار تعیین می شود. به همین دلیل با نوسانات نرخ ارز، فاصله قیمتی مواد اولیه و محصول گاه به زیر سه درصد می رسد.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دولت، دکتر اسحاق جهانگیری در این جلسه از موافقتنامه تجارت آزاد میان ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا به عنوان فرصت مناسبی برای اقتصاد کشور یاد کرد و از وزارت صنعت، معدن و تجارت و دیگر دستگاههای ذیربط خواست برای نهایی شدن این موافقتنامه، برنامه زمانبندی تعیین و آن را با جدیت دنبال کنند.
معاون اول رییس جمهور همچنین از تجارت آزاد با کشورهای همسایه به عنوان راه پیشرفت اقتصاد، صنعت و کشاورزی ایران نام برد و اظهار داشت: تجارت آزاد میان ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا نه تنها تهدیدی برای تولید داخلی محسوب نمی شود بلکه بازار بزرگی در اختیار کالاهای تولیدی کشور قرار می گیرد.
دکتر جهانگیری از وزارت امور خارجه نیز خواست بسترهای لازم را برای رفع موانع و نهایی شدن متن موافقتنامه تجارت آزاد میان ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا فراهم کند تا هرچه سریعتر شاهد آماده شدن موافقتنامه و تایید قطعی آن در اجلاس سران باشیم.
در این جلسه که وزرای نیرو، صنعت، معدن و تجارت، سفیر جمهوری اسلامی ایران در روسیه و نمایندگان وزارت امور خارجه و بانک مرکزی نیز حضور داشتند، رییس سازمان توسعه تجارت ایران گزارشی از آخرین وضعیت تجارت و مذاکرات ایران و اوراسیا ارائه کرد.
وی به تاثیر مثبت موافقتنامه اوراسیا بر تجارت کشورمان با اتحادیه اقتصادی اوراسیا اشاره کرد و افزود: حجم تجارت فیمابین در مدت اجرایی شدن موافقتنامه در مقایسه با مدت مشابه پیش از اجرای موافقتنامه 7 درصد رشد داشته که شامل رشد 44 درصدی در صادرات ایران به اوراسیا و کاهش 13درصدی واردات ایران از اوراسیا است.
در این نشست همچنین در خصوص برخی موانع و مشکلات پیش روی موافقتنامه تجارت آزاد میان ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا بحث و تبادل نظر شد و پس از ارائه پیشنهادات و دیدگاههای مختلف، تصمیمات لازم برای سرعت بخشیدن به روند مذاکرات و نهایی شدن تجارت آزاد میان ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا اتخاذ شد.
پایگاه خبری فولاد ایران - چین برنامه هایی دارد که می تواند با حذف بیش از 81 میلیارد دلار از اقتصاد استرالیا ، این کشور را به سمت رکود ببرد.
پس از آنکه چین نتوانست قیمت سودآورترین کالای صادراتی استرالیا، سنگ آهن را در میان تنش های تجاری به میزان چشمگیری پایین بیاورد، اکنون معتقد است که می تواند با گسترش سریع صنعت بازیافت فولاد و بازار قراضه، خود را از منابع سنگ آهن استرالیا جدا کند. چین می خواهد با استفاده از آخرین فن آوری ها ، واردات سنگ آهن استرالیا را در ده سال آینده به نصف کاهش دهد. یک شرکت آلمانی بازیافت قراضه آهن که اخیرا برای کنفرانسی تجاری در چین بوده این مطلب را تایید کرده و اظهار داشت که چین می تواند به زودی واردات سنگ آهن را در حالی کاهش دهد که به تولید بالای فولاد ادامه می دهد. از یک میلیارد تن فولاد خامی که هم اکنون در چین تولید می شود ، حدود 22 درصد آن بر پایه قراضه است. طبق برنامه پنج ساله چین این رقم تا سال 2025 به 30 درصد افزایش خواهد یافت. یعنی 330 میلیون تن قراضه آهن برای تولید فولاد مصرف خواهد شد که 50 درصد از سطوح فعلی بالاتر خواهد بود. به گزارش فولاد ایران، کارشناسان معتقدند صنعت بازیافت فولاد در چین در خلال ده سال آینده رشد دوبرابری خواهد داشت. برای هر تن فولادی که بر پایه قراضه تولید می شود 1.6 تن در مصرف سنگ آهن صرفه جویی می شود.
تا سال 2025 ، اگر برنامه چین برای تولید فولاد از قراضه طبق برنامه پیش برود ، این کشور سالانه 480 میلیون تن در واردات سنگ آهن صرفه جویی می کند. تا سال 2030 ، واردات سالانه 660 میلیون تن کاهش می یابد. سال گذشته استرالیا 600 میلیون تن سنگ آهن صادر کرده و قیمت فعلی بیش از 210 دلار در هر تن است.
در بدترین حالت و بر اساس ارقام فعلی ، این بدان معناست که اگر چین موفق شود واردات سنگ آهن خود را به نصف کاهش دهد ، به استرالیا حداقل 81 میلیارد دلار ضربه خواهد زد.
همچنین به عنوان بخشی از برنامه های پکن برای کاهش وابستگی به استرالیا، این کشور به دنبال بهره برداری از معادن دست نخورده در آفریقا است. به نظر تحلیلگران اگر این برنامه ها همگی اجرا شوند، می تواند قیمت سنگ آهن استرالیا را بیش از 50 درصد کاهش دهد.
منبع: news.com.au
ترجمه: م. تابان شمال
اما مساله مهم اصلی اینجاست که تکرار مسیر اشتباه و پرهزینه سابق که در دولت ترامپ پیگیری می شد خاصیتی برای آمریکا نداشت و درس عبرتی هم برای کشورهایی شد که در منطقه نیز با این سیاست همراهی می کردند. این موضوع مهم سبب شده تا مذاکرات وین نیز به سمت و سوی خوبی حرکت کند و حاصل نتایج مهمی باشد. از این جهت که عمده مشکلات مربوط حل و فصل شده که خود می تواند مسیر را برای موضوعات دیگر از جمله جزییات مفاد، نحوه بازگشت و چگونگی آن هموار کند.
آنچه که علاوه بر مقام های آمریکایی مقام های روسی و چینی نیز بدان اشاره کرده اند ملاحظات سیاسی است که در هر دو کشور وجود دارد. چنین مسائلی بر مذاکرات وین در دور ششم سایه انداخته است و در همین راستا وندی شرمن می گوید انتخابات ریاست جمهوری ایران شرایط را پیچیده تر می کند. از همین روز به نظر می رسد که توافق نهایی به بعد از مذاکرات وین موکول شود . با توجه به سنگ اندازی تندروها در آمریکا آنچه که بیش از پیش اهمیت می یابد عدم فرسایشی شدن مذاکرات است که طرفین را در این صورت متضرر خواهد کرد. آن هم درست در زمانی که انتخابات میان دوره ای کنگره نیز نزدیک بوده و بایدن نیز در تلاش است تا این مسیر با موفقیت طی شود. باید دید آیا این توافق در مسیری درست قرار خواهد گرفت که در صورت قدرت گرفتن جمهوری خواهان و مخالفان برجام با تهدید مجدد مواجه نشود؟ در این بین کارشناسان معتقدند که اگر ایران و آمریکا به طور مستقیم وارد گفتگوها شوند توافق مذکور می تواند از استحکام بیشتری برخوردار باشد. شاید گفتگوهای بدون واسطه می توانست به روند مذاکرات سرعت بیشتری ببخشد و طرح مساله سهیم شدن آمریکا در اقتصاد آمریکا حداقل به میزان اندکی رضایت تندروها در آمریکا را اندکی جلب کند. طیفی که معتقدند از این توافق چیزی عاید آمریکا نشد.
علی رغم رویکرد دولت بایدن برای احیای دیپلماسی با ایران، یکی دیگر از مسائلی که بر گفتگوها سایه انداخته بحث حضور منطقه ای ایران است که با گفتگوهای تهران و ریاض چشم انداز مثبتی به خود گرفته است اما همچنان زیاده خواهی آمریکا نسبت به این موضوع وجود دارد و دولت بایدن معتقد است که توافق هسته ای باید پلی برای گفتگوهای آتی درباره مسائل منطقه ای و موشکی باشد. " مارک اِن کانتز استاد دولت و سیاست در دانشگاه جورج میسون در مقاله ای برای نشنال اینترست ، با عنوان گفتگوهای تسلیحاتی شوروی و آمریکا چه چیزهایی را درباره توافق هسته ای ایران اشکار می سازد؟ با مقایسه وضعیت فعلی با دهه 70 میلادی و روابط آمریکا و شوروی تلاش های آمریکا برای تغییر رفتار ایران در منطقه را بی نتیجه توصیف کرده و ضمن هشدار درباره پیامدهای آن متذکر می شود که اقتضائات و شرایط کنونی ایران قابل مقایسه با دهه 70 میلادی و شوروی نیست و ایران در صورت عدم لغو تحریم ها نیز سیاست های منطقه ای خود را تغییر نخواهد داد. در مشروح این مقاله آمده است:
وضعیت ایالات متحده و متحدانش با برجام به مراتب بهتر از آن است - بویژه اینکه احیای برجام مانع از اقدام ایالات متحده و متحدانش برای مقابله با سیاست های منطقه ای ایران که به نظر آنها تهدیدآمیز است نمی شود.
بایدن می خواهد به توافق هسته ای ایران بپیوندد و آن را احیا کند. توافقی معروف به برنامه جامع اقدام مشترک، که دولت اوباما و پنج دولت دیگر (انگلیس، فرانسه، آلمان، روسیه و چین) در سال 2015 با آن موافقت کردند، اما دولت ترامپ در سال 2018 ایالات متحده را از آن خارج کرد. پس از اینکه دولت ترامپ این اقدام را انجام داد، ایران به تدریج انطباق با مفاد برجام را متوقف کرد، اما تهران اعلام کرده که مایل است دوباره توافقنامه را احیا کند - اگر ایالات متحده تحریم های اقتصادی را که دولت ترامپ پس از خروج از کشور اعمال کرده است، پایان دهد. اما دولت بایدن مایل نیست همه آنها را لغو کند ، زیرا بسیاری از این تحریم های ایالات متحده از دوران ترامپ و قبل از آن کمتر از سیاست های منطقه ای آن مربوط به نگرانی واشنگتن در مورد سیاست هسته ای ایران است.
این موارد شامل درگیری ایران در سوریه، لبنان، عراق و یمن و همچنین خصومت تهران با برخی از نزدیکترین متحدان آمریکا در خاورمیانه است: اسرائیل، عربستان سعودی، امارات متحده عربی و بحرین. علیرغم آغاز مذاکرات سعودی و ایرانی با هدف تسهیل روابط، عدم تمایل ایران به تغییر سیاست های منطقه ای ]تهاجمی! ]، تلاش های دولت بایدن برای احیای برجام را پیچیده کرده است. در واقع، منتقدان تلاش بایدن برای احیای برجام را در راستای سیاست های منطقه ای ایران تلقی می کنند، آن هم از آنجایی که ایران حاضر به پذیرش اصلاحات در برجام برای گنجاندن موضوعات منطقه ای نیست و به همین دلیل منتقدان با پیوستن آمریکا به برجام مخالفت می کنند.
دولت بایدن در این شرایط چگونه باید پیش برود؟ آیا راهی وجود دارد که واشنگتن در ازای موافقت با احیای برجام، تهران را وادار به تغییر رفتار خود در خاورمیانه کند؟ یا تا زمانی که ایران سیاست های منطقه ای را که ایالات متحده و متحدان خاورمیانه ای، آن را قابل اعتراض می دانند، ایالات متحده نباید به برجام بپیوندد و سخت تحریم های خود را علیه تهران حفظ کند؟ یا حتی اگر رفتارهای ایران - به ویژه حمایت از بشار اسد در سوریه، حزب الله در لبنان، شبه نظامیان شیعه عراق و حوثی ها در یمن - ادامه یابد، آیا ایالات متحده باید با پیوستن به برجام موافقت کند؟
به طور کلی ، دولت بایدن ، کنگره و تحلیل گران سیاست های آمریکایی فکر می کنند که در مورد این سوالات باید در مورد وضعیت مشابهی که در دهه 1970 هنگامی که ایالات متحده معاهدات محدود کردن سلاح های استراتژیک (SALT) را با اتحاد جماهیر شوروی دنبال می کرد مطلع شد زمانی که مسکو و متحدانش در جهان سوم مداخله نظامی می کردند. آنچه در این وضعیت قبلی اتفاق افتاد و در آن اختلافات بر سر سیاست منطقه ای تحت تأثیر کنترل تسلیحات هسته ای قرار گرفت، می تواند برای تعیین انتظارات منطقی از چگونگی سیاست های آمریکایی که در آن زمان موثر نبودند، اکنون مفید واقع شود.
همانطور که ایالات متحده تلاش کرده است مداخلات تحت رهبری آمریکا در خاورمیانه را هم قبل و هم پس از امضای برجام، خاتمه دهد، ایالات متحده کنترل استراتژیک تسلیحات را با اتحاد جماهیر شوروی از اواخر دهه 1960 دنبال کرد، هنگامی که واشنگتن برای اولین بار تلاش کرد تا خود را از ایندوچاینا (ویتنام، لائوس و کامبوج سه کشور در آسیا شرقی هستند که در گذشته عضو یک پیمان نامه بودند و به نام ایندوچاینا یا هندوچین شناخته می شدند) خارج کند.
معاهده "سالت" در ماه می 1972 به امضا رسید کمتر از یکسال از خروج آمریکا از ایندوچاینا در ماه مارچ و در سال 1973 چیزی که حمایت شوروی از ویتنام شمالی به آن کمک کرد. دخالت اتحاد جماهیر شوروی و متحدانش در درگیری های مختلف منطقه ای، باعث ایجاد تردید در ایالات متحده شد. آن هم بر این مبنا که می توان به مسکو اعتماد کرد؟ نه تنها از طریق درگیری های منطقه ای در جهان سوم، بلکه از طریق تعهدش به کنترل تسلیحات هسته ای.
هنوز پیشرفت در کنترل تسلیحات هسته ای ادامه دارد. علیرغم دخالت شوروی در جنگ 1973 اعراب و اسرائیل، مداخله کوبایی 1975 مورد حمایت شوروی در آنگولا، مداخله 1977-78 شوروی-کوبا در شاخ آفریقا و همچنین مداخله ویتنامی ها در کامبوج با حمایت شوروی در سال 1978
روسای جمهور جیمی کارتر و لئونید برژنف در ژوئن 1979 پیمان سالت 2 را امضا کردند. اما هنگامی که شوروی در دسامبر 1979 به افغانستان حمله کرد و کارتر در ژانویه 1980 پیمان سالت 2 را از سنا پس گرفت، پیشرفت در زمینه کنترل تسلیحاتی شوروی-آمریکایی کاملاً خراب شد.
ریموند گارتف، تحلیلگر برجسته سیاسی، که سال های بسیاری در سازمان اطلاعات آمریکا به طور مستقیم تجربه کسب کرده است. در کتاب رویارویی و تنش زدایی خود شرح مفصلی از این وقایع داشت. وی معتقد است که رهبران آمریکا و شوروی درک بسیار متفاوتی از آنچه که منجر به روند تنش زدایی می شود، داشتند.
ریچارد نیکسون و هنری کیسینجر، همانطور که گارتف اظهار داشت، بیش از حد فروختند؛ موضوعی که باعث انتظاراتی در آمریکا شد، آن هم اینکه فقط کنترل استراتژیک تسلیحات همه چیز را شامل نمی شود، بلکه به طور کلی یک رابطه و همکاری بیشتر، از جمله در جهان سوم می تواند باشد.
بنابراین، هنگامی که شوروی و متحدان آنها در جهان سوم دخالت نظامی می کردند، این نه تنها درک آمریکایی ها از آنچه تنش زدایی را به همراه داشت، نقض می کرد، بلکه همچنین باعث افزایش ناآرامی در مورد اینکه آیا به شوروی می توان اعتماد کرد می شد. به ویژه در خصوص توافق نامه های کنترل استراتژیک تسلیحات.
عقب نشینی کارتر از معاهده سالت 2 از سنا (که بدون شک تصویب آن شکست می خورد) از نظر بسیاری در ایالات متحده واکنش مناسبی بود نه فقط به حمله شوروی به افغانستان، بلکه تمام مداخلات انجام شده توسط شوروی و متحدان آنها در طول دهه 1970.
در مقابل، سیاستمداران در شوروی (همانطور که گارتف نیز توصیف کرد) درک بسیار متفاوت و بسیار باریک تری از تنش زدایی داشتند. از نظر مسکو، روابط کلی اتحاد جماهیر شوروی و آمریکا رقابتی بود، اما دو طرف می توانستند در برخی زمینه ها همکاری کنند که این کار به طور مشترک به نفع آنها بود. جلوگیری از جنگ هسته ای از طریق کنترل تسلیحاتی استراتژیک دقیقاً از همین منافع مشترک بود.
اگرچه رقابت در مناطقی که منافع آنها متفاوت است ادامه خواهد یافت اما در واقع، با عقب نشینی ایالات متحده از ایندوچاینا و عدم تمایل بعدی برای درگیر شدن نظامی در سایر نقاط جهان سوم همراه با افزایش نیروهای "مترقی" در بسیاری از کشورهای آنجا، واشنگتن به سختی می تواند انتظار داشته باشد که مسکو از مزیت ها و برتری های خود در این مناطق استفاده نکند؛ مناطقی که ایالات متحده از آنها خارج می شود و یا تمایلی به درگیری در آنجا ندارد.
مسکو خروج پیمان سالت 2 از سنا توسط کارتر را غیرمنطقی دانست زیرا پیشرفت در کنترل تسلیحات استراتژیک به رغم دخالت شوروی در افغانستان به نفع آمریکا و شوروی بود. اما هنگامی که روند کنترل تسلیحاتی استراتژیک شوروی-آمریکایی خراب شد، واکنش فوری مسکو این نبود که به مداخلات در کشورهای جهان سوم خاتمه دهد بلکه آن را ادامه داد که موجب نگرانی آمریکا نیز شد.
به همین ترتیب، دولت های مختلف در واشنگتن، از یک سو، و تهران، از سوی دیگر، انتظارات متفاوتی در مورد آنچه که برجام منجر شده است داشته اند. به ویژه رئیس جمهور باراک اوباما ابراز امیدواری کرد که پیشرفت در توافق هسته ای ایران منجر به ایجاد روابط بهتر ایران و آمریکا شود که شامل تجارت، سرمایه گذاری و تبادلات فرهنگی و علمی باشد. دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، ایالات متحده را از برجام خارج کرد، نه فقط به این دلیل که نمی توانست باور کند ایران به شرایط آن پایبند است، بلکه به این دلیل که "توافق بهتری" می خواست که شامل تغییر رفتار ایران در منطقه باشد. و همانطور که جان بولتون در خاطرات خود در مورد خدمت به عنوان مشاور امنیت ملی ترامپ (با انزجار) عنوان کرد، ترامپ همچنین معتقد بود که می تواند این "معامله بهتر" را با ایران انجام دهد.
در مقابل، رهبر ایران آیت الله خامنه ای برجام را به عنوان مقدمه ای برای صلح ایران و آمریکا نمی دیدید. اما در شرایط محدودتر آن را به عنوان یک توافقنامه و معامله ساده به منظور صرف نظر از سلاح های هسته ای در قبال برداشتن تحریم های اقتصادی تلقی می کرد. در حالی که رهبران میانه روتر ایران مانند رئیس جمهور حسن روحانی و محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ممکن است به یک رویکرد گسترده تر ایرانی-آمریکایی امیدوار باشند، رهبر ایران و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و بازوی اعزامی آن، نیروی قدس، مایل به چشم پوشی از مشارکت در درگیری های منطقه ای - به ویژه هنگامی که آنها دیدند ایالات متحده در زمان اوباما و ترامپ از منطقه خارج می شود نیستند. و درست مانند اتحاد جماهیر شوروی پس از شکست روند کنترل استراتژیک تسلیحات، واکنش ایران نسبت به خروج ترامپ از برجام در سال 2018، کاهش نفوذ منطقه ای نبود بلکه ادامه آن بود.
با وجود این، کسانی در واشنگتن هستند که ابراز امیدواری می کنند ایالات متحده بتواند توافق خود را برای پیوستن به برجام با تغییر رفتار ایران در برابر متحدان خاورمیانه آمریکا و همچنین کاهش یا حتی پایان دادن به درگیری های خود در درگیری های منطقه پیوند دهد. اعتماد آنها به این احتمال ممکن است تا حدی از تجربه قبلی با اتحاد جماهیر شوروی ناشی شود - مانند نیمه دوم دهه 1980 . گرچه برژنف فکر می کرد که می تواند کنترل تسلیحات استراتژیک را با ایالات متحده دنبال کند و در عین حال مداخله نظامی همراه با متحدان مارکسیست آن در جهان سوم طی دهه 1970 را ادامه دهد، اما در اواخر دهه 1980 گورباچف فهمید که این دو سیاست در تضاد است. میخائیل گورباچف یک برنامه جاه طلبانه اصلاحات اقتصادی داشت که به طور کلی آن را در تنش زدایی با غرب می دید و تنها (توافقات استراتژیک کنترل تسلیحات) را برای موفقیت ضروری نمی دانست. او همچنین مداخلات مسکو در جهان سوم و هم پیمانانش را به عنوان مانع دستیابی به تنش زدایی با غرب دید. به طوری که سرمایه گذاری های ناموفق نیز منابع محدود اتحاد جماهیر شوروی را از اولویت های اصلی خود منحرف کرد. گورباچف تصمیم گرفت نیروهای شوروی را از افغانستان و کشورهای جهان سوم بیرون بکشد (و همچنین از اروپای شرقی در سال 1989) عقب نشینی کند تا مهمترین تلاش اصلاحات داخلی مورد نیاز برای تقویت اتحاد جماهیر شوروی در طولانی مدت، که نیاز به تنش زدایی با غرب داشت شکل بگیرد.
اگرچه این سابقه به طور خاص مورد استناد قرار نگرفت، اما به نظر می رسد دولت ترامپ امیدوار بود که کارزار فشار حداکثری منجر به انتخاب گزینه هایی مشابه گورباچف توسط تهران شود. حامیان آن محاسبه کردند که این کارزار فشار برای مبارزات اقتصادی منجر به سقوط اقتصادی خواهد شد که بقای حاکمیت جمهوری اسلامی را نیز تهدید می کند. علی رغم تمایل دولت بایدن برای احیای برجام، عدم تمایل آن به لغو تحریم های مربوط به فعالیت منطقه ای ایران نشان می دهد که این کشور نیز به دنبال اصلاح رفتار تهران در این حوزه است. هر چند که ترامپ در تغییر رفتار منطقه ای ایران موفق نبود و به نظر نمی رسد که بایدن هم موفق عمل کند. دلیلش این است که وضعیتی که گورباچف با آن روبرو شد و باعث شد که عقب نشینی از درگیری های منطقه ای در جهان سوم را به عنوان منافع مسکو ببیند، با آنچه اکنون تهران با آن روبرو بوده بسیار متفاوت است. بنابراین تهران را به انجام یک محاسبه کاملاً متفاوت در مورد ادامه یا پایان دادن به حضور منطقه ای خود در خاورمیانه سوق داد.
کسانی در واشنگتن وجود دارند که ممکن است باور کنند این مهار آمریکا و تحریم های اقتصادی غرب است که گورباچف را وادار به تغییر سیاست خارجی مسکو کرد. اینها ممکن است نقشی ایفا کنند، اما گورباچف - درست مثل جانشینان کوتاه مدت برژنف، یوری آندروپوف و کنستانتین چرننکو، و حتی خودش در ابتدا - می توانستند مداخله گری برژنف در جهان سوم را به طور نامحدود ادامه دهند. این مطمئناً انتظار واشنگتن از او بود. آن چیزی که گورباچف را به سمت تغییر مسیر سوق داد، فشارهای غربی نبوده بلکه جاه طلبی بزرگ او برای احیای اتحاد جماهیر شوروی بوده است. علاوه بر این، او این پروژه را به دلیل اینکه یک دموکرات تازه متولد شده یا کاپیتالیست بوده عهده دار نشد، زیرا او این امر را ضروری می دید تا اتحاد جماهیر شوروی در جهانی که عقب مانده است، قویتر شود. بعلاوه، در آن برهه از زمان، امید گورباچف به جذب سرمایه گذاری خارجی و تجارت به این معنی بود که او مجبور بود آن را از غرب طلب کند.
چین امروز در آن زمان کشور ثروتمندی نبود. به جز کویت، متحدان ثروتمند عرب خلیج فارس فقط روند عادی سازی روابط با مسکو را در طول سالهای گورباچف آغاز کردند و پس از آن حاضر به سرمایه گذاری در اقتصاد شوروی نشدند. تصمیم گورباچف برای تغییر سیاست خارجی شوروی با انجام آنچه برای بهبود روابط با غرب برای پیگیری اهداف بلند پروازانه داخلی خود لازم بود، منطقی بود. متأسفانه برای او، برنامه های اصلاح داخلی او منطقی نبودند و به جای تقویت اتحاد جماهیر شوروی، در سقوط آن نقش داشت. اما اگر این یک پروژه اصلاح ضعیف برای امور داخلی طراحی شده باشد که موجب تضعیف گورباچف نیز بشود، نه رهبر ایران و نه هیچ تندرویی که احتمالاً جانشین وی خواهد شد احتمالاً پروژه مشابهی را انجام نمی دهند. برخلاف اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی تحت حکومت گورباچف، ایران به غیر از غرب گزینه های دیگری برای شرکای اقتصادی دارد. در مارس 2021، چین موافقت کرد 400 میلیارد دلار در ایران برای یک دوره 25 ساله سرمایه گذاری کند. چین و سایر کشورها نیز سالهاست که برخلاف تحریمهای مورد حمایت آمریکا نفت ایران را خریداری می کنند.
ایران همچنین با کمک چندین کشور از جمله ترکیه، عراق، دولت اقلیم کردستان، امارات، عمان، مالزی و روسیه توانسته است تحریم ها را دور بزند. وضعیتی که تهران اکنون خود را در برابر ایالات متحده می بیند، بیشتر شبیه وضعیتی است که برژنف در دهه 1970 می دید: آمریکایی که از فعالیت های نظامی ناموفق خود را کنار می کشد، نه تنها توافق هسته ای با دشمن خود را می خواهد، بلکه خواستار آن نیست تا آن دشمن از مزیت های خود در جاهایی که آمریکا قبلا در آن درگیر بوده استفاده کند. مانند شوروی در دهه 1970، ایرانی ها اکنون ایالات متحده را مایل یا قادر به اجرای چنین شرایطی نمی دانند - و بنابراین تهران دلیلی برای پذیرش آنها نمی بیند. البته به نظر می رسد واشنگتن فکر می کند توانایی این کشور در افزایش یا کاهش تحریم های اقتصادی اعمال شده علیه ایران باید انگیزه کافی برای تغییر رفتار منطقه ای را در اختیار تهران قرار دهد یا اگر چنین نکند تهران رنج زیادی می برد. اگرچه تهران تمایل به لغو تحریم ها دارد، اما جناح راست در ایران مصمم هستند سیاست های منطقه ای ایران را ادامه دهند .
در حقیقت، محافظه کاران ایرانی ممکن است ادامه تحریم های مورد حمایت آمریکا را نه تنها برای توجیه روند غیردموکراتیک خود مفید بدانند، بلکه ممکن است از عدم محبوبیت تحریم های ثانویه آمریکا بر دیگر کشورها نیز برای تجارت با ایران بهره ببرند. بسیاری از متحدان آمریکا در اروپا و آسیا در گذشته نفت ایران را خریداری کرده اند و به این روند ادامه خواهند داد البته به غیر از تحریم های ثانویه تهاجمی که خریداران را ناراحت کرده است. شاید روزی ایران مانند گورباچف - توسعه اقتصادی داخلی را در اولویت قرار دهد و خصومت با متحدان خاورمیانه آمریکا و همچنین مقابله با آمریکا در سوریه، عراق و یمن را آسیب بخش نسبت به این موضوع بدانند.
گرچه بعید به نظر می رسد که ایالات متحده بتواند آن روز را با حفظ تحریم های سختگیرانه علیه ایران به جلو بیندازد و آن را تسریع ببخشد و دیگران را مجبور به رعایت آنها کند - به ویژه که در حال حاضر تعداد زیادی از آنها مایل به کمک به تهران برای دور زدن این تحریم ها هستند. و همچنین به نظر نمی رسد واشنگتن در موقعیتی باشد که تهران را مجبور یا متقاعد کند که سیاست های منطقه ای را که آمریکا و متحدانش دوست ندارند تغییر دهد.
بنابراین واشنگتن باید به دقت محاسبه کند که چگونه بهترین راه را برای کنترل تسلیحات هسته ای کنونی با ایران بپیماید. تلاش برای بازگشت ایالات متحده به برجام برای تغییر رفتار ایران در خاورمیانه می تواند نتیجه معکوس نه تنها از طریق عدم تغییر در سیاست های منطقه ای تهران را در بر داشته باشد، بلکه با احتمال بیشتری می تواند دستیابی ایران به سلاح هسته ای را تسریع می بخشد. بیشتر گفتمان ها در مورد توافق هسته ای ایران در واشنگتن و همچنین در پایتخت متحدان خاورمیانه ای آمریکا، بازگشت آمریکایی ها به برجام را به نوعی امتیاز دادن به تهران تلقی می کنند.
اما سیاست گذاران در واشنگتن و سایر نقاط باید این سوالات را از خود بپرسند: اول، آیا ایران در صورت پایبندی به برجام و تحت بازرسی توسط آژانس بین المللی انرژی اتمی احتمال دارد سلاح هسته ای بدست آورد؟ یا در صورت از بین رفتن برجام و نبود هیچ بازرسی از آژانس و عدم وجود محدودیت ها؟ و دوم، آیا اکنون که ایران سلاح هسته ای در اختیار ندارد یا در آینده اگر سلاح هسته ای داشته باشد، آیا رفتارهای منطقه ای ایران بیشتر تهدیدآمیز نخواهد بود؟
باید از طرح این سوالات کاملاً آشکار باشد که ایالات متحده و متحدانش با برجام وضع بهتری نسبت به نبود آن دارند به خصوص از آنجا که احیای برجام مانع از اقدام ایالات متحده و متحدانش برای مقابله با سیاست های منطقه ای ایران نمی شود.
منبع: نشنال اینترست / گزارش و ترجمه: ابوالفضل خدائی
در این رابطه بیشتر بخوانید:
دور پنجم وین؛ مرحله ای حساس که طرفین دستاورد می خواهند
آیا مذاکرات وین به پایان رسیده یا هنوز مسیر سنگلاخ است؟
تهران و واشنگتن به یک توافق راهگشا نزدیک شده اند؟
سرنوشت گفتگوهای آژانس و ایران چه خواهد شد؟
آغاز شمارش معکوس برای رفع تحریم ها؛اقتصاد ایران مهیای شرایط تازه
310311/23
کد خبر 1524694
